Απόψεις και Κρίσεις για την Επιστημονικότητα της Αστρολογίας

Απόψεις και Κρίσεις για την Επιστημονικότητα της Αστρολογίας

Τι είναι η Αστρολογία; Αποδεικνύεται επιστημονικά; Είναι επιστήμη ή θρησκεία; Τέχνη ή Βίωμα; Πού θα μπορούσαμε να την κατατάξουμε;

Η αστρολογία ξέρουμε σίγουρα ότι γεννήθηκε στην αρχαιότητα. Κατά γενική παραδοχή στην Χαλδαία, όμως υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι και άλλοι λαοί μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες έβαλαν ισχυρές βάσεις για την ανάπτυξη της. Μάλιστα το αποκορύφωμα αυτής της ανάπτυξης λέγεται ότι ήταν το έργο του Πτολεμαίου, αστρολόγου που δημιούργησε μέσω της Τετραβίβλου το πιο συνεκτικό έργο Αστρολογίας της εποχής του.

Η Αστρολογία όμως δεν ήταν ποτέ στατική. Ακολουθώντας περίεργους πολιτιστικούς δρόμους, παρήκμασε στην Ελλάδα της Ρώμης και του Βυζαντίου για να αναπτυχθεί στο ελληνικό κράτος των Ινδών κι αργότερα από τους μέγιστους Ινδούς μαθηματικούς, που άφησαν την κληρονομιά τους στους Πέρσες και τους Άραβες και τελικά μέσω αυτών επέστρεψαν στη δυτική Ευρώπη. Στη Δυτική Ευρώπη που άνθισε ως το Διαφωτισμό κι όταν αναπτύχθηκε η Επιστήμη, έγινε Τέχνη Απόκρυφη και Εσωτεριστική. Για να επιστρέψει τον 20ο αιώνα ως τέχνη της ψυχολογίας και της θεραπευτικής.

Όλο αυτό το ταξίδι δημιούργησε σχολές, παραλλαγές και θεωρίες που άλλες χάθηκαν στο δρόμο κι άλλες εμπλουτίστηκαν από νέες ανακαλύψεις. Άλλες φορές η Αστρολογία θεωρήθηκε Επιστήμη, άλλες φορές Θρησκεία, άλλες φορές Αίρεση.

Εκείνο που ισχύει όμως σίγουρα είναι ότι υπήρξε ένας κλάδος που εξελίχθηκε στην Ιστορία όπως και τα άλλα αντικείμενα της ανθρώπινης γνώσης. Πολλές φορές κάποιοι ερευνητές αποδέχτηκαν ένα κομμάτι της και απέρριψαν ένα άλλο, κάνοντας ίσως το λάθος να επιλέξουν ένα κομμάτι εναντίον του όλου. Γιατί η Αστρολογία είναι κάτι δυναμικό και δεν έχει νόημα να πεις με απόλυτη σιγουριά ότι κάτι ισχύει σήμερα, όταν μπορεί να αλλάξει αύριο.

Τελευταία διατυπώθηκε και από κάποια επίσημα χείλη (συνεντεύξεις του Κου Δανέζη αλλά και απόψεις μέρους των αστρολόγων) ότι η σημερινή Αστρολογία δεν είναι μέρος της τρισχιλετούς πορείας του γενικότερου οικοδομήματος, αλλά κατασκευή που έγινε με σκοπό μυητικό από τις Εσωτερικές Σχολές του 19ου αιώνα. Συνδέθηκε μάλιστα η κατασκευή της και με εθνικές καταβολές συγκεκριμένες, καθώς έγιναν αναφορές σε Καμπάλλα, Ιουδαίους, κλπ.

Ωστόσο είναι λάθος να πιστεύουμε ότι η σύγχρονη Αστρολογία γεννήθηκε το 19ου αιώνα. Αυτό που γεννήθηκε στην πραγματικότητα με τη Θεοσοφία έχει ένα ειδικό όρο και ονομάζεται Εσωτερική Αστρολογία. Έχει δε καθαρά μεταφυσική χρήση, καθώς αποτέλεσε ένα σύστημα πάνω στο οποίο υποτίθεται μπορεί κανείς μέσα από τον αστρολογικό χάρτη του να αναγνωρίσει ζητήματα που έχουν να κάνουν με την εξέλιξη του ως ψυχή. Υπό την έννοια αυτή αυτό το κομμάτι Αστρολογίας θα μπορούσε να ιδωθεί ως μέρος μίας διαδικασίας Μύησης και συνεπώς να εμπίπτει στο χώρο Θρησκεία ή Μυστηριακές Λατρείες ή Μυητικά Συστήματα.

Αντίθετα όσον αφορά το κομμάτι της πρόβλεψης βασικές προγνωστικές μέθοδοι (αναφέρω ενδεικτικά πρωτεύουσες και δευτερεύουσες προόδους) υπήρξαν μέθοδοι πρόγνωσης από τα ελληνιστικά χρόνια (Πτολεμαίος), ενώ άλλες αναπτύχθηκαν τον καιρό των Αράβων και της Μεσαιωνικής Αστρολογίας (δείτε αναφορές σε Ηλιακή Επιστροφή και Γάλλο Αστρολόγο Morin και Δευτερεύουσες Πρόοδους και Placidus). Επομένως δεν υφίσταται ο ισχυρισμός περί νέας Αστρολογίας.

Στην πραγματικότητα η εμπλοκή της Καμπάλας με την Αστρολογία αποτέλεσε συγκρητισμό των καμπαλιστών του 18ου και 19ου αιώνα. Δεν έχει να κάνει με τις απαρχές της Αστρολογίας.

Η δεύτερη παρατήρηση που θα ήθελα να κάνω ότι ο χώρος των Αστρολόγων δεν είναι σε κάτι διαφορετικός από τους άλλους χώρους όσον αφορά την ομογενοποίηση των απόψεων του πάνω σε κάποια ζητήματα. Ακούω συχνά το επιχείρημα ότι δύο αστρολόγοι δε θα πουν το ίδιο πράγμα, αλλά το ίδιο δε θα πουν και δύο ψυχολόγοι, ούτε και δύο γιατροί στη διάγνωση τους. Αυτό δεν αναιρεί την αξία του γνωστικού τους αντικειμένου. Στις λεγόμενες καθιερωμένες Σχολές Αστρολογίας δε, που είναι σχολές όπως η Mayo School of Astrology ή η Faculty of Astrological Sciences διδάσκεται ένας κώδικας που επισημαίνει ακριβώς σε ποια σημεία ακριβώς μπορεί ο αστρολόγος να είναι υποκειμενικός λόγω της δικής του θέασης των πραγμάτων, πότε η διαδικασία της εμπλοκής με τον πελάτη μπορεί επίσης να τον κάνει υποκειμενικό, κλπ. Υπάρχει δηλαδή από την ίδια την Αστρολογία αναγνώριση του υποκειμενικού χαρακτήρα των προβλέψεων και εξέταση των παραγόντων αυτών που μπορεί να την προκαλούν.

Υπό την έννοια αυτή ζητήματα που τίθενται κατά καιρούς γίνονται και αυτά αντικείμενο συζητήσεων σε συνέδρια αστρολογικά, που γίνονται βεβαίως περισσότερο στην Αμερική και την Αγγλία. Εδώ στην Ελλάδα δυστυχώς έχουμε έλλειψη τους εκτός από λιγοστές εκδηλώσεις τα τελευταία χρόνια.

Η τρίτη παρατήρηση που θα ήθελα να κάνω είναι ότι Ορισμός της Αστρολογίας υπάρχει. Συχνά ακούω το επιχείρημα ότι δεν μπορούμε να δώσουμε ένα ορισμό για την Αστρολογία, αλλά αυτό δεν είναι αληθές. Βεβαίως είναι αλήθεια ότι δεν έχει φροντίσει ο Αστρολογικός Χώρος να τεκμηριώσει επαρκώς ένα συγκεκριμένο ορισμό, αλλά δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει.

Αστρολογία είναι εκείνη η κοσμολογική θεώρηση που ισχυρίζεται ότι υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ των φαινομενικών κινήσεων των πλανητών και των ουρανίων σωμάτων στο στερέωμα με την εκδήλωση των φαινομένων πάνω στη Γη κι ειδικότερα με την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Βεβαίως θα πρέπει να πούμε ότι όπως λέει και η λέξη αυτό είναι ένα θεώρημα, μία άποψη περί του κόσμου. Ως θεώρημα απαιτεί αποδείξεως. Η απόδειξη μάλιστα συνίσταται σε δύο ζητήματα. Πρώτον την επιβεβαίωση του πειραματικού γεγονότος, δηλαδή ότι όντως υπάρχει αντιστοιχία ή αν δεν υπάρχει πάντα, πότε υπάρχει και πότε όχι και δεύτερον η εξήγηση του αιτίου που προκαλεί τη συσχέτιση.

Τα δύο αυτά ζητήματα βεβαίως είναι διακριτά κι ακόμη και σε άλλες επιστήμες όπως η Φυσική, δεν έγιναν πάντα ταυτόχρονα. Πολύ συχνά επιβεβαιώνονται πρώτα τα φαινόμενα και πολύ αργότερα εξηγούνται. Ως προς την εξήγηση των φαινομένων και μεταξύ των Αστρολόγων γίνονται επίσης συζητήσεις και παρουσιάσεις θεωρήσεων. Άλλες στρέφονται προς τη Μεταφυσική Εξήγηση των πραγμάτων, οπότε η Αστρολογία θα συσχετιζόταν περισσότερο με τη Θρησκεία και άλλους προς τη λεγόμενη Επιστημονική αποτολμώντας π.χ. θεωρήσεις που να βασίζονται στην επίδραση των νετρίνων (1)

Θέλω να πω με αυτό δηλαδή ότι και η αστρολογική κοινότητα όπως και άλλες κοινότητες άλλων γνωστικών αντικειμένων ψάχνει το θέμα της αιτίας και δεν ισχυρίζεται ότι γνωρίζει την αιτία. Ο συγχρονισμός είναι η επικρατέστερη θεωρία, αλλά είναι μόνο θεωρία, όπως ήταν και η θεωρία του Αιθέρα του 19ου αιώνα πριν ανακαλυφθεί η σωματιδιακή εξήγηση του Φωτονίου από τον Αϊνστάιν. Είναι σημαντικό λοιπόν να ξέρουμε ότι ο Συγχρονισμός είναι μόνο μία θεωρία, για την Αστρολογία, η επικρατέστερη ελλείψει άλλης.

Όσον αφορά το πρώτο μέρος της επαλήθευσης τώρα, εδώ παρουσιάζονται και τα περισσότερα προβλήματα, καθώς σε μεμονωμένο επίπεδο οι προβλέψεις μπορούν να επαληθευτούν. Από την προσωπική μου πείρα ως αστρολόγος σας λέω ότι υπάρχουν προβλέψεις που έχω κάνει βάσει των μεθόδων που λένε τα βιβλία και έχουν επαληθευτεί. Μία πρόβλεψη π.χ. του στυλ "πότε θα επικοινωνήσει μαζί μου;" με απάντηση " αύριο μεταξύ δύο και τέσσερις " έχει επαληθευτεί πάνω από μία φορές. Το πρόβλημα ωστόσο είναι ότι το αποτέλεσμα αυτό:

α) δεν μπορεί να γενικευτεί. Με άλλα λόγια δεν μπορεί κανείς να λάβει κάποιο στατιστικό αποτέλεσμα σε εκατό τέτοιες προβλέψεις πόσες φορές θα πέσεις μέσα.

β) δεν μπορεί να καθοριστεί η ακριβής φύση του. Παραδείγματος χάρη μπορεί να είναι τηλεφώνημα, email ή σημείωμα στο γραφείο.

Όπως καταλαβαίνετε η δεύτερη περίπτωση δημιουργεί περισσότερα προβλήματα γιατί δεν επιτρέπει να γίνει πλήρης καταγραφή του πειράματος. Συχνά ερμηνεύεται διασταλτικά και από πελάτες και από αστρολόγους. Είναι προφανές ας πούμε ότι αν δει κάποιος μία ανάρτηση στο Facebook που "νομίζει" ότι είναι ένα μυστικό μήνυμα προς αυτόν, μπορεί να θεωρήσει ότι έπεσε μέσα ο Αστρολόγος, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με το wishful thinking του πελάτη.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες όπως καταλαβαίνετε κι οι ίδιοι οι Αστρολόγοι δεν είναι δυνατόν να επαληθεύσουν το αντικείμενο τους. Το οποίο πολλοί από αυτούς θέλουν πραγματικά να επαληθεύσουν, για να μπορούν να μην κατατάσσονται στην ίδια κατηγορία με τις καφετζούδες.

Όσον αφορά τη μη δυνατότητα επαλήθευσης πάντως θυμίζω το εξής: Ότι και στην επιστήμη υπάρχουν για καιρό ανεξήγητα πειράματα. Αλλά και μη προβλέψιμα στατιστικά. Το κβαντικό πείραμα των ηλεκτρονίων για παράδειγμα που δε γνωρίζουμε εκ των προτέρων και δεν μπορούμε να προβλέψουμε στατιστικά μέσα από ποια οπή θα περάσουν.
Επίσης υπέρ του φαινομένου της Συγχρονικότητας στο Υλικό Επίπεδο παρουσιάζεται συχνά τελευταία από τους αστρολόγους και το έτερο κβαντικό πείραμα των ηλεκτρονίων, που, όταν υποδέχονται μαζί μία δύναμη και διεγείρονται και μετά διαχωρίζονται, παρατηρείται ότι αν ξαναδιεγερθεί η πρώτη ομάδα ηλεκτρονίων, διεγείρεται αυτόματα και η άλλη, χωρίς να βρίσκεται κοντά ώστε να ασκείται δύναμη σε αυτήν και φαίνεται σαν να "ενθυμείται" ή να υπάρχει ένας "συντονισμός" μεταξύ τους.

Το κομμάτι της Αστρολογίας που συνιστά Αυτογνωσία τώρα είναι μία άλλη υπόθεση, γιατί εκεί δε μιλάμε για σύστημα πρόβλεψης τόσο, όσο για μία χρήση της Αστρολογίας ως μίας συμβολικής ψυχολογικής γλώσσας για την ανάλυση του ψυχογραφήματος του πελάτη. Σχετικές έργασίας ψυχοθεραπείας και αστρολογίας έχει κάνει για παράδειγμα ο Αμερικανός Glenn Perry αλλά και ο Steven Arroyo που μιλάει για το διδακτορικό του πάνω σε αυτό το θέμα στο έργο του Η Αστρολογία, η Ψυχολογία και τα τέσσερα στοιχεία.

Επ' αυτού έχουν γίνει αρκετές προσεγγίσεις που δανείζονται στοιχεία από μεθόδους Gestalt ή Ψυχοδυναμικών Ψυχολογικών θεωρήσεων και στην ουσία περιγράφουν μέσα από τον αστρολογικό χάρτη την ψυχοσύνθεση ενός ατόμου, θεωρώντας ότι οι πλανήτες συμβολίζουν υποπροσωπικότητες του ατόμου ή ρόλους ή πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος, με τρόπους που ομοιάζουν π.χ. στην οικογενειακή θεραπεία. Εδώ θα λέγαμε ότι η Αστρολογία βγαίνει από το κομμάτι της πρόβλεψης και ανήκει περισσότερο στο κομμάτι των Ολιστικών Τεχνών ή Βιωματικών Θεραπειών, όσο και αν η λέξη Θεραπεία μπορεί να μην είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη.

Συνεπώς έχουμε όπως σωστά έχει ειπωθεί και στη συζήτηση δύο αστρολογίες και κάθε μία μπορεί βεβαίως να υποστεί την κριτική της.

Όσον αφορά το το ζήτημα του ζωδιακού που χρησιμοποιείται και κατά κόρον παρουσιάζεται από τους αστρονόμους ως αντεπιχείρημα για την αστρολογία αξίζει επίσης να ειπωθεί ότι κι αυτό έχει εξεταστεί από την αστρολογική κοινότητα. Κι επίσης όπως και σε άλλους τομείς, π.χ. στη Φυσική, όπου γίνονται συνέδρια για να αλλάξει ας πούμε ο ορισμός του τι είναι Πλανήτης, γίνεται κι εδώ ανταλλαγή απόψεων για το ζήτημα αυτό.

Υπάρχει μία ανερχόμενη μειοψηφία αστρολόγων που θεωρεί ότι όντως πρέπει να ξαναϋπάρξει αντιστοιχία ζωδίων και αστερισμών και χρησιμοποιεί πλέον τη λεγόμενη αστρική (sidereal) αστρολογία. Από την άλλη η πλειοψηφία των αστρολόγων θεωρεί ότι ο ζωδιακός κύκλος έτσι όπως είναι δομημένος ανταποκρίνεται περισσότερο σε ρυθμούς της φύσης και των εποχών και μόνο συμβολικά αντιστοιχήθηκε κάποια στιγμή με αστερισμούς, για να μπορεί να υπάρξει μέτρηση της κίνησης στο χρόνο. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι με την εξαίρεση δύο ή τριών αστερισμών οι υπόλοιποι ούτε καν θυμίζουν τα ζώα του ζωδιακού κύκλου, επομένως, ενώ η επικρατούσα θεωρία λέει ότι ονομάστηκαν οι αστερισμοί βάσει του σχήματος τους, στην πραγματικότητα συνέβη το αντίθετο. Πρώτα επελέγησαν τα σύμβολα για να καταδείξουν μία κυρίαρχη συμπεριφορά σε κάθε εποχή και μετά αντιστοιχήθηκαν σε αστερισμούς.
Η λογική της αντιστοίχισης των ζωδίων σε φυσικούς κύκλους επίσης δίνει μία ολιστική χροιά στην αστρολογία καθώς δεν είναι κάτι που μπορεί να ελεγχθεί επιστημονικά. Για παράδειγμα αν πω ότι το ζώδιο του Κριού αντιστοιχεί στον Μάρτη, επειδή τότε βγαίνουν τα φυτά ξανά από το χώμα μετά το Χειμώνα (ο Κριός είναι δυναμικό ζώδιο, συνδεόμενο με το σπέρμα, τις νέες ενάρξεις, τις νέες ιδέες, κλπ), ενώ ο Ταύρος συνδέεται με το Μάιο, γιατί τότε ανθίζει η Φύση και είναι όμορφη και γεμάτη λουλούδια (παρομοίως ο Ταύρος συνδέεται με τη φυσική ομορφιά και κυβερνήτης του θεωρείται ο πλανήτης Αφροδίτη), αυτό κάτι μπορεί να σημαίνει σε συμβολικό επίπεδο για όσους βλέπουν τη φύση ως ένα ζωντανό οργανισμό που πάλλεται, αλλά για τους υπόλοιπους δε σημαίνει απολύτως τίποτα.

Εκείνο όμως που είναι σίγουρο είναι ότι και αυτό το ζήτημα αντιμετωπίζεται από την αστρολογική κοινότητα με debates, όπως και σε άλλες κοινότητες άλλων γνωστικών αντικειμένων. Έχουμε δηλαδή μία ζωντανή κοινότητα, η οποία προσπαθεί να τεκμηριώσει τον εαυτό της και βέβαια όπως και σε άλλα επαγγέλματα έχουμε κι αυτούς που απλά θέλουν να βγάλουν ένα εύκολο κέρδος. Δε νομίζω ότι υπάρχει διαφορά όμως σε αυτό από άλλες κατηγορίες ανθρώπων.

Θα ήθελα να προσθέσω και μερικές ακόμη παρατηρήσεις για δύο θέματα.

Το ένα είναι το θέμα της απόδειξης, επί του οποίου έχει γίνει μεγάλη συζήτηση και στον αστρολογικό χώρο με αντικρουόμενες απόψεις. Άλλοι αστρολόγοι επιζητούν στατιστική επιβεβαίωση και άλλοι τη θεωρούν αδύνατη λόγω της φύσης του αντικειμένου. Το πρόβλημα με τη στατιστική απόδειξη έχει να κάνει με το ότι δε διερευνά τον υποκειμενικό παράγοντα του πώς εισπράττει ο πελάτης το γεγονός προς πρόβλεψη. Ο υποκειμενικός αυτός παράγοντας δεν μπορεί να μπει σε στατιστικό πρίσμα και οι ψυχολογικές έρευνες μόνο τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να τον παίρνουν υπόψη τους. Αν ψάξετε στο λήμμα της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας θα δείτε ότι απετέλεσε αντικείμενο αυτού του κλάδου που πρώτος αυτός θεώρησε ότι πρέπει να ασχοληθούμε όχι μόνο με την αντικειμενική φύση του γεγονότος, αλλά και το πώς εισπράττεται υποκειμενικά, γιατί η υποκειμενική στάση του ατόμου για το ίδιο είναι εξίσου πραγματική με την αντικειμενική διάσταση του γεγονότος (σε τραβηγμένες περιπτώσεις μπορεί π.χ. να δημιουργήσει ψυχοσωματικές καταστάσεις). Από τη στάση αυτή της ανθρωπιστικής ψυχολογίας άλλωστε ξεκίνησε και η διερεύνηση των λεγόμενων ολιστικών μεθόδων θεραπείας, προκειμένου να διερευνηθεί το υποκειμενικό αποτέλεσμα τους στον άνθρωπο.

Ας πάρουμε για παράδειγμα μία από τις λεγόμενες θεραπείες, το Ρέικι. Ή ενδεχομένως τη Γιόγκα. Αλλά το Ρέικι είναι καλύτερο παράδειγμα, γιατί η Γιόγκα θα μπορούσε να θεωρηθεί και κάποιο είδος γυμναστικής. Το Ρέικι λοιπόν βασίζεται στην επίθεση των χεριών στα λεγόμενα ενεργειακά τσάκρας. Τα οποία δεν έχουν αποδειχτεί από την επιστήμη. Ούτε η πρακτική της επίθεσης έχει δείξει πώς ακριβώς λειτουργεί (χρειάζεται να τα βάλεις έτσι τα χέρια ή αλλιώς; ). Παρόλα αυτά το Ρέικι για αρκετούς ανθρώπους "δείχνει να δουλεύει", με άλλα λόγια πηγαίνουν εκεί και νιώθουν ευεξία και σε μεμονωμένες περιπτώσεις θεραπεύονται κιόλας. Σύμπτωση; Αυθυποβολή; Δεν το γνωρίζει κανείς. Παρόλα αυτά "δουλεύει". Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος όμως να αναπαραχθεί με βεβαιότητα το αποτέλεσμα. Ούτε να βρεθεί ο μηχανισμός γιατί δουλεύει.

Ας δώσω κι ένα άλλο παράδειγμα που να περιέχει και την πρόβλεψη. Έστω μία μάνα που βλέπει ένα όνειρο ότι το παιδί της έπαθε ατύχημα. Και ξυπνάει και μετά από μισή ώρα όντως δέχεται τηλεφώνημα ότι έπαθε ο γιός της ατύχημα. Γι' αυτή τη γυναίκα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία όσον αφορά την υποκειμενική της εμπειρία ότι υπάρχουν προφητικά όνειρα. Τα έστειλε ο Θεός; Η διαίσθηση της; Δεν το ξέρουμε. Ούτε και μπορούμε να τα επαληθεύσουμε στατιστικά. Ούτε μπορούμε να τα αναπαράγουμε. Παρόλα αυτά υπάρχουν.

Από τα παραπάνω συνάγουμε ότι εκτός από την ποσοτική/στατιστική απόδειξη υπάρχει και η λεγόμενη ποιοτική. Δηλαδή ο υποκειμενικός παράγοντας του ανθρώπου που εισπράττει το γεγονός.

Η δεύτερη παρατήρηση μου έχει να κάνει με την ακρίβεια της πρόβλεψης. Αν και στην αστρολογία έχουν βρεθεί μέθοδοι να γίνει κανείς πολύ ακριβής σε κάποια γεγονότα (π.χ. να βρει σε ποιο μέρος του σώματος θα υπάρξει μόλυνση), ωστόσο ο γενικός κανόνας που γίνεται αποδεκτός είναι ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί το γεγονός με απόλυτη ακρίβεια. Αυτό που εντοπίζεται είναι ένας ποιοτικός παράγοντας του γεγονότος. Π.χ. θα προβλέψουμε ότι θα υπάρξει κάποιου είδους επικοινωνία. Όχι απαραίτητα το μέσο που θα γίνει. Ή θα προβλέψουμε ότι ένας σπουδαστής δε θα είναι ευχαριστημένος με τους βαθμούς του. Αυτό όπως καταλαβαίνετε μπορεί να έχει δύο διαστάσεις ως γεγονός. Να πάρει χαμηλούς βαθμούς ή να πάρει υψηλούς, αλλά να ήθελε ακόμη υψηλότερους. Ένας αστρολόγος μπορεί να κάνει το λάθος να προβλέψει ότι θα πάρει χαμηλούς βαθμούς. Τότε η πρόβλεψη του δύναται να βγει λανθασμένη. Αυτό που μπορεί να προβλέψει όμως είναι ο υποκειμενικός παράγοντας του ατόμου (τουλάχιστον αν μιλάμε για το ατομικό ωροσκόπιο του καθενός, γιατί υπάρχουν και μέθοδοι που δε βασίζονται στα ατομικά ωροσκόπια, αλλά στο ωροσκόπιο της στιγμής). Επίσης θα διακρίνει ένα ποιοτικό παράγοντα και όχι απαραίτητα ένα γεγονός.

Το γεγονός το έχω παραλληλίσει σε αρθρογραφία μου (2) με τον τρόπο που βλέπουμε ένα έργο τέχνης όπως περιγράφει στην εργασία του ο Rudolf Arnheim, Art and Visual Perception. Μας λέει λοιπόν ο καθηγητής ότι για να αναγνωρίσω ένα πρόσωπο σε ένα έργο τέχνης, δε χρειάζεται να έχει χαρακτηριστικά λεπτομερή. Μπορεί να είναι και παραμορφωμένο όπως στους πίνακες του Πικάσο, αλλά εγώ πάλι θα το αναγνωρίσω. Ο εγκέφαλος έχει μάθει να αναγνωρίζει αφαιρετικά ένα πρόσωπο από δύο τρία στοιχεία, που όταν τοποθετηθούν σε μία ορισμένη συμμετρία αρκούν να δώσουν την εντύπωση προσώπου (π.χ. τα χαρακτηριστικά που βάζουμε σε ένα χιονάνθρωπο, μάτια, μύτη, στόμα). Η αφαιρετική διαδικασία είναι ανάλογη με αυτή που χρησιμοποιούν τα συστήματα πληροφορικής OCR σήμερα για να αναγνωρίσουν την ανθρώπινη γραφή. Δεν είναι ποτέ ίδια τα γράμματα το ένα με το άλλο, αλλά με μία λογική ταιριάσματος με ένα μέσο όρο από ένα ποσοστό και πάνω αναγνωρίζονται.

Με την ίδια λογική λοιπόν και πάντα σε επίπεδο υποκειμενικό ένας άνθρωπος μπορεί να αναγνωρίσει τι θα πει "θα επικοινωνήσει μαζί σου". Η οποία είναι μία πολύ γενική έκφραση. Τι σημαίνει; Θα αφήσει μήνυμα στην κουζίνα; Θα αφήσει μήνυμα στο κινητό; Θα πει στη φίλη μου να μου πει εκείνη; Δεν περιγράφει την ακριβή φύση του γεγονότος, αλλά δίνει έναν ποιοτικό παράγοντα. Αυτόν τον ποιοτικό παράγοντα έχει τη δυνατότητα να προβλέψει η αστρολογία και για να υπάρξει επαλήθευση αποτελεσμάτων, θα πρέπει πριν να προχωρήσουμε σε στατιστική έρευνα, να ρωτήσουμε ίσως 5.000 ανθρώπων τι βάζουν κάτω από την έκφραση "θα επικοινωνήσει μαζί σου" και μετά να προχωρήσουμε στην επαλήθευση. Διαφορετικά θα είναι αυθαίρετο το αντικείμενο της προσπάθειας μας.

Με αυτές τις παρατηρήσεις θεωρώ ότι γίνονται αρκετές διευκρινίσεις για το θέμα της Επιστημονικότητας της Αστρολογίας. Κι δείχνει ότι αν όντως θέλουμε να την επιδιώξουμε, θα πρέπει να κάνουμε κάποιες αναγκαίες διορθώσεις, διευκρινίσεις στον τρόπο που προσεγγίζουμε ως τώρα το θέμα.

Αναφορές

(1) http://astro-navigator.blogspot.gr/2011/09/hds.html
(2) http://www.astrology.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=571:sumbouleutiki-astrologia&Itemid=39