Οι απαρχές της ψυχολογίας στην αρχαία Ελλάδα

από **vpapadolias** Κυρ Νοε 01, 2009 9:48 pm

Οι αρχαίοι Έλληνες και η Ψυχολογία

Αν και οι περισσότεροι από μας έχουμε μεγαλώσει με την αίσθηση ότι η ψυχολογία ξεκίνησε από το Φρόυντ, η αλήθεια είναι ότι η έννοια της ψυχολογίας ξεκίνησε την ύπαρξη της από πολύ παλαιότερα, ήδη από την αρχαία Ελλάδα. Πρώτοι (από όσο γνωρίζουμε τουλάχιστον) οι αρχαίοι Έλληνες έστρεψαν την προσοχή και το φιλοσοφικό ενδιαφέρον τους από τη φύση στον άνθρωπο και ήταν αυτοί που ανήρτησαν στην είσοδο του μαντείου των Δελφών το περίφημο "γνώθι σ' αυτόν".

Στην αρχαία Ελλάδα επίσης εμφανίστηκε για πρώτη φορά από το Σωκράτη η περίφημη μαιευτική μέθοδος, μία μέθοδος που μέσω ερωτήσεων καθοδηγούσε το συνομιλητή στο να κατανοήσει από μόνος του το ποια είναι η αλήθεια, αποκλείοντας εκείνες τις γνώμες που θεωρούνταν στερεότυπα ή προκαταλήψεις. Η μαιευτική μέθοδος δεν έχει είναι αλήθεια πολλά να ζηλέψει από τη μέθοδος της αναλυτικής ψυχολογίας που καλεί τον "ασθενή" να βρει μόνος την πηγή του προβλήματος μέσω ελεύθερων συνειρμών.

Όσον αφορά την ορολογία της σύγχρονης ψυχολογίας και την περίφημη πατρότητα του συνειδητού και του υποσυνείδητου, η αρχαία ελληνική φιλοσοφία ήδη με τον Πλάτωνα έχει καταφέρει να διαχωρίσει την ψυχή στο "λογιστικό", τη λογική δηλαδή σκέψη που αντιστοιχεί στο συνειδητό, το "επιθυμητικό", τις ανθρώπινες δηλαδή ορμές, που αντιστοιχούν θα λέγαμε στο ασυνείδητο ή αλλιώς την παιδική (ή ακόμα και ζωική) μας φύση, και το "θυμοειδές", το οποίο κατά τον Πλάτωνα είναι το μέρος εκείνο της ψυχής που βοηθάει τον άνθρωπο να ελέγχει το επιθυμητικό.

Αλλά και ο Αριστοτέλης μεταγενέστερα διαχώρισε την ψυχή σε δύο μέρη, το έλλογον και το άλογον, εντάσσοντας τα πάθη και τις παρορμήσεις στο άλογο μέρος της ψυχής.

Μεταγενέστεροι φιλόσοφοι εξέτασαν ακόμη περισσότερο το ζήτημα της ανθρώπινης ψυχολογίας. Ο Επίκουρος για παράδειγμα εντόπισε χιλιάδες χρόνια πριν τον Φρόυντ ότι ο άνθρωπος κινείται με βάση την "αρχή της ηδονής", έχει δηλαδή την τάση να αποφεύγει ό,τι του προκαλεί ψυχολογικό ή σωματικό πόνο και να επιδιώκει ό,τι του προσφέρει ευχαρίστηση.

Στην ελληνική μυθολογία βρίσκουμε επίσης το πρωτογενές υλικό μύθων που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα εκτενέστατα στην ψυχαναλυτική ερμηνεία. Αναφέρουμε ενδεικτικά:

- τον ευνουχισμό του Ουρανού από τον Κρόνο, που υποδηλώνει την επιθυμία του γιου να ευνουχίσει τον πατέρα
- το γάμο του Οιδίποδα με τη μητέρα του, που έδωσε αφορμή για το περίφημο οιδιπόδειο σύμπλεγμα
- το σύνδρομο της Ηλέκτρας που ήθελε να σκοτώσει τη μητέρα της Κλυνταιμνήστρα, που συμβολίζει την ανταγωνιστική σχέση μητέρας και κόρης
- τους γάμους μεταξύ αδελφών στην ελληνική μυθολογία των θεών
- κ.ά.

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι βασικές αρχές της σύγχρονης ψυχολογίας, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον αυτό που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε ψυχανάλυση, είχαν τις βάσεις τους από φιλοσοφικές θεωρήσεις που είχαν αναπτυχθεί πολύ παλαιότερα και ήδη από την αρχαία Ελλάδα.

Μία πιο αναλυτική παρουσίαση της εξέλιξης αυτής της διαδικασίας θα επιχειρήσουμε να κάνουμε σταδιακά και το επόμενο διάστημα στο αφιέρωμα μας.

από Επισκέπτης Πεμ Ιαν 07, 2010 6:31 am

Γεια σου, επειδή είμαι καινούργιο μέλος θα ήθελα να μάθω πως μπορώ να δημοσιεύσω ένα άρθρο. Ευχαριστώ

από **vpapadolias** Πεμ Ιαν 07, 2010 7:36 pm

Γεια σου adl και καλως ηλθες. Μπορεις να το ανεβασεις στην ενοτητα Προς Δημοσιευση. Απο κει θα το προωθησω εγω οπου χρειαζεται.

Οι απαρχές της ψυχολογίας στην αρχαία Ελλάδα

Οι απαρχές της ψυχολογίας στην αρχαία Ελλάδα

Απ: Οι απαρχές της ψυχολογίας στην αρχαία Ελλάδα

Απ: Οι απαρχές της ψυχολογίας στην αρχαία Ελλάδα